Tuesday 6 October 2015

Angkara gung ing angga anggung gumulung


Angkara gung ing angga anggung gumulung

Tegese ing awake manungsa ana bibit angkara murka kang ora karuan gedhene. Paribasan ini menehi pituduh menawa kabeh manungsa nduweni hawa nepsu. Contone nepsu amarah. Miturut kodrate, nepsu mau samangsa-mangsa bisa mubal, nuwuhake kekarepan sing ora karuwan genahe. Lha ywn wis kaya ngono, sapa wae bisa kaya kepanjingan setan. Ilang kamanungsane jalaran tumindake dadi memper kewan.
Tumindak angkara murka wis dadi ciri wancine manungsa. Conto sing paling gampang, prastawa perang neng donya. Sajrone Perang Dunia I lan II, embuh pirang yuta nyawa wae korbane. Sing mati pating blasah. Sing kelangan papan, kelangan pegaweyan, dadi cacat, sangsara, prasasat tanpa wilangan. Bangunan entek dibumi angus, negara bosah-baseh. Lha yen dilarah-larah, apa tujuwane perang mau, yen ora mung ngenut hardaning nepsu angkara murka sing makantar-makantar ing dhadhane pemimpin-pemimpin donya wektu semono?
Paribasan iki ngelingake jalaran manungsa iku nduweni bibit angkara murka sing bisa ngrusak donya, mula kudu pinter-pinter anggone ngendhaleni hawa nepsu mau. Yen nganti lena, sing bakal ketrajang brahhala ora mung awake dhewe, tekan wong liya uga melu ngrasakake.

Artinya angkara besar dalam badan selalu menggelora, atau di dalam diri manusia ada bibit angkara murka yang luar biasa besarnya. Peribahasa ini mengingatkan bahwa semua manusia mempunyai hawa nafsu. Misalnya nafsu amarah. Menurut kodratnya, nafsu tersebut sewaktu-waktu dapat meledak, menimbulkan keinginan yang tidak jelas arahnya (apabila tidak dikendalikan dengan baik). Jika sudah begitu siapapun bisa seperti kerasukan setan. Hilang sisi kemanusiaannya karena perbuatannya tidak ubahnya dengan perilaku hewan.
Keangkaramurkaan seolah sudah menjadi biri manusia. Contoh yang paling mudah diberikan adalah rentetan peristiwa Perang Dunia. Selama perang dunia I dan II, entah berapa juta jiwa saja korbannya. Mayat berserakan, orang yang kehilangan rumah, pekerjaan, menjadi cacat, miskin, tak terhitung lagi. Bangunan-bangunan musnah dibumihanguskan, negara porak-poranda. Padahal jika diruntut, bukankah tujuan dari perang itu sebenarnya hanya menuruti keangkaramurkaan yang bergejolak di dalam dada para pemimpin dunia masa itu saja?
Peribahasa ini juga mengisyaratkan, lantaran setiap manusia senantiasa mempunyai bibit angkara murka yang bisa menghancurkan dunia, mereka harus pandai-pandai mengendalikannya. Ketika kita lengah dan angkara murka menjelma, yang terlibas bencana bukan diri sendiri saja, tetapi orang lain pun ikut menanggung akibatnya.

No comments:

Post a Comment