Kalah Cacak Menang Cacak
Tegese kalah utawa menang, kasil ora
kasil, bakal dicoba. Paribasan iku nggambarake golong gilige tekad njajal
ngayati pegaweyan sing durung ngerti kasil orane. Patrap kaya ngono dilakoni
umume dening pawongan sing kepepet. Upamane kepeneran golek gaweyan, banjur ana
sing nawani, ora ketang gaweyan mau durung nate dilakoni, tetep wae bakal
disaguhi. Mula, yen ditakoni asile mengko kepriye, wong iku ora bisa mangsuli.
Unen-unen iki yen digatekake memper
japa mantra. Wong sing sadurunge wedi utawa isih was-was nglakoni sawijining
pakaryan, bareng wis muni: kalah cacak menang cacak banjur ora miyar-miyur
meneh. Wong iku banjur madhep manteb, kasil orane, petungan mburi. Ora ketang
durung tau nglakoni, kanthi anane kemanteban kaya mangkono, asile pakaryan uga
ora muspra. Sithik akeh mesthi ono katone, samurwat karo anggone ngupayani.
Kalah Cacak Menang Cacak
Artinya kalah ataupun menang, berhasil
atau gagal, tetap akan dicoba. Ini adalah ungkapan sikap orang Jawa ketika
bertekad mencoba suatu pekerjaan (kegiatan) yang belum tentu bagaimana
hasilnya. Umumnya, sikap demikian dijalani oleh mereka yang sedang terjepit
keadaan. Misalnya kebetulan sedang mencari pekerjaan, lalu ada orang yang
menawari pekerjaan. Meskpun pekerjaan tersebut masih asing baginya, tetap saja
tawaran tersebut disanggupinya. Maka, jika orang itu ditanya hasilnya kelak
bagaimana, dia tidak dapat menjawabnya dengan pasti.
Jika diperhatikan, peribahasa ini tidak
ubahnya semacam mantera. Mereka yang sebelumnya masih takut-takut atau kurang
yakin ketika hendak melaksanakan suatu hal, akan memperoleh kemantapan hati
setelah mengucap kalah cacak menang cacak.
Orang itu lalu mempunyai tekad yang bulat, berhasil tidaknya urusan belakangan.
Kendati belum pernah melakukan pekerjaan tersebut, dengan adanya tekad
tersebut, hasilnya pun tak akan sia-sia. Sedikit atau banyak pasti tampak,
sebanding dengan perjuangan yang telah dilakukan.
Katerangan ingkang migunani sanget. Ngaturaken agenging panuwun.
ReplyDeleteNuwun. GQ
Maturnuwun sanget nggih
ReplyDelete