Saturday 26 March 2016

Kuntul diunekake dhandhang, dhandhang diunekake kuntul

Kuntul diunekake dhandhang, dhandhang diunekake kuntul

            Tegese cetha-cetha manuk kuntul kok diarani manuk gagak, dene manuk gagak malah diarani manuk kuntul. Sejatine mbedakake manuk kuntul lan manuk gagak iku gampang. Wujude, wulune, pangane, sabane, kabeh beda, babar pisan ora ana empere. Tuladhane, manuk kuntul wulunw putih, manuk gagak wulune ireng. Manuk gagak pangane woh-wohan, manuk kuntul panganane iwak utawa cacing. Manuk gagak sabane tekan ngendi-endi, manuk kuntul mung sakiwa tengene sawah utawa kali. Mula, yen nganti manuk kuntul diunekake manuk gagak, utawa manuk gagak diarani manuk kuntul, mesthi sing ngomong mau duwe karep kang nyalawadi.
            Sapa wae kang duwe patrap kaya dene paribasan iki cetha yen mengku karep kang dudu sabenere. Awit anggone kandha ora adhedhasar kasunyatan. Manuk kuntul lan manuk gagak mung didadekake pralambang, lan sing dituju dudu manuk kuntul lan gagak mau, naning sawijining kahanan kang sengaja digawe wadi (didhelikake). Kanthi mengkono, maknane paribasan iki ora liya mujudake pocapan kang ngemot sandi.

Kuntul diunekake dhandhang, dhandhang diunekake kuntul

Artinya sudah jelas burung bangau kok dikatakan burung gagak, sedangkan burung gagak malah dikatakan sebagai burung bangau. Sebenarnya, membedakan antara burung bangau dengan burung gagak itu mudah. Bentuk, warna bulu, dan makanannya, semua berbeda, sama sekali tidak ada yang sama. Contohnya, burung bangau berbulu putih, burung gagak berbulu hitam. Burung gagak memakan buah-buahan, burung bangau memakan ikan atau cacing. Burung gagak berkeliaran ke mana-mana, burung bangau hanya di sekitar sawah atau sungai. Oleh karena itu, jika burung bangau sampai dikatakan sebagai burung gagak atau burung gagak disebut sebagai burung bangau, pasti orang yang mengatakan itu mempunyai maksud-maksud tertentu yang mencurigakan.

Siapa pun yang bersikap seperti gambaran di peribahasa ini, jelaslah dia membawa niat yang tidak wajar. Karena dia berkata tidak berdasarkan kenyataan. Burung bangau dan burung gagak hanya dijadikan simbol atas hal-hal tertentu, sedangkan yang dimaksud sesungguhnya bukanlah burung bangau dan burung gagak tadi, melainkan hal-hal yang sengaja dirahasiakan. Dengan demikian, makna peribahasa ini tak lain hanya merupakan ucapan yang mengandung sandi.

1 comment: